Eta
jakina, gure eguneroko bizitzan beste hainbeste onura ere izan ditugu
teknologiari eskerrak, tartean, gure eguneroko bizimodua erraztu digu
eta arriskuak arindu dizkigu. Horren harira, ariketa fisikoa,
erorketen ebaluazioa eta domotika lirateke gure esparruan eman diren
aurrerapausu nabarmenak, gure ustetan.
Beste
egun batean Manex Garaioren artikulu bat ere zabalduko dugu
domotikaren inguruan, baina momentuz ariketa fisikoa eta erorketen
ebaluazioa aipatuko ditugu.
Lehenik
eta behin, askotan erorketen inguruan
ohartarazteko liburuxka eta txostentxo ugari ematen zaizkie arrisku
gehien izan ditzaketen pertsonei. Oso eskuhartze eraginkorra da eta
lehen mailako ekiditea izan behar du esku-hartze ororen mugarria,
baina hala ere, ez dezagula pentsa eragin positiboak berebizikoak
direnik, izan ere, eta logikoki, erorketak murrizten dituzte, baina
ez apurketak eta lesioak (Skelton, 2010).
Horren
harira, ‘metodo’ tradizionalak baztertu eta gaur egun teknologiak
eskaintzen dizkigun baliabideak erabili behar ditugu aurrera egiteko.
Zer dugu eskuartean, ordea?
Erorketen
kopurua bildu eta estatistikak lantzea askotan lan nekeza eta
zabalegia izan ohi da. Hala ere, eta teknologiarekin lotuta, Holandan
irtenbidea topatu omen diote horri: arrisku faktoreak dituzten edo
lehenago erori diren biztanleen eskuragarri telefono sistema
automatiko bat dute, erortzen den pertsona horri gertatutakoa modu
telematikoan jasotzeko (Skelton, 2011a). Berririk egon ezean,
telefonoak berak deitzen dizu eta baieztatzen du erori gabe egon
zarela denbora-tarte horretan. Telefonoak hartzen dituen datu horiek
ordenagailura mugitzen dira, hor errazago lan egin ahal izateko eta
ikerketa gehiago egiteko.
Erortzen
ez direnen artean %100eko fidagarritasuna du, eta ustez erortzen ez
(baina erortzen dira) direnen artean , berriz, %78koa. Gainera,
jendea pozik dago eta erabiltzaileek bere balioa aitortzen diote
baliabide honi (Skelton, 2011a).
Telefonoa
eta asistentzia aipatu ditugunez gero, ezin dugu ahaztu guk EAEn
horren tankerako zerbitzu bikaina dugula eskura: BetiOn hain zuzen
ere. BetiOneko lagunak lan bikaina egiten ari
dira zentzu horretan eta nahi duenak, eskuragarri du beraien telefono
berezia eta zentralarekin lotuta dagoen lepoko digitala. Azkenaldian
erorketen prebentzioarekin engaiatu dira eta hainbat ekimen eta
zerbitzu jarri nahi dituzte martxan.Beraiei buruzko informazio
gehiago esteka honetan duzue!
Aipatu
behar dugu, halaber, beraiekin lankidetza-hitzarmena dugula beraien
erabiltzaileak gure programara etor daitezen.
Erorketetara
itzuliz, eroriko askoren ostean, familiaren edota
erori denaren borondatez, erresidentzia batera joan behar izaten da
edo sarritan ospitalera joan beharrean daude. Dena dela, ez dezazuela
pentsa azkeneko bi toki hauek guztiz seguruak direnik, izan ere,
Catherine Vassen ikerketa batek jakin zuen Ingalaterran aztertutako
ospitale batzuetan eroriko asko jazotzen zirela, asko eta asko ikusi
eta saihestu ezin izan zituztenak. Herrialde berean 200.000 eroriko
egon ziren urte osoan, eta ospitalean pasatako 1000 eguneko 3tik 14ra
erorketa izaten ditu gaixo bakoitzak (Vass et.
Al, 2009), benetan zifra arriskutsua.
Erorketa
tamalgarri hauek ekiditearren ‘Bedside Sensor’ izeneko tramankulu
bat dute hainbat tokitan. Tresna honek eria noiz altxatuko den
aurreikusi eta jakinarazten du, erizainak bera laguntzera joan
daitezen (Vass et. Al, 2009). Gainera,
gaixoaren bat-bateko grabitate aldaketa egon bezain orduko
jakinarazten dio ospitaleko langileari.
Orain
arte erorketak ebaluatzeko eta kontrolatzeko tresnak aipatu ditugu,
eta ondoren, berriz, erorketak ekiditeko
teknologiaren erabilera.
Norberaren
ibilera zehazki behatzeko, gorputzean eta
inguruan jartzen diren 3D-ko kamera batzuek mugimenduak aztertu eta
erortzeko gertaera kritikoak izan daitezkeenak aurreikusten dituzte,
segmentazio eta tracking teknologiaren bidez (Skelton, 2011c).
Hasieran
aipatu dugun bezala, teknologia berriak
ate-hoska ditugula gauza jakina da, eta baita horien ondorioz esku
artean ditugun aurrerakuntzak biziki laguntzen digutela gure
eguneroko bizitzan. Amaierarik gabeko kate honen adibide batek
harreman zuzena du gurekin, izan ere, Wii Fit kontsolaren onurak
aurkitu dituen ikerketa bat burutu baitute (Skelton, 2011b).
Guk
ere badugu gure programan WiiFit bideojolas
bat, Irati Armas gure praktiketako ikaslearen ekimenez erosi
baikenuen 2012ko irailean.
Wiifiteko
jolasak eta Wiifit Balance Boarddelakoa erabiltzen ditugu, bere
oreka-taula eta guzti. Bideojolas hau erabiltzearen helburua modu
erakargarri eta eraginkor batean berariaz oreka eta koordinazioa
lantzea dira, eta uste dugu helburua betetzen ari garela.
Gorago
aipatu dugun Profaneren ikerketa horren
esanetan, WiiFit delako Tilt table, Bubble-River, Penguin Slide eta
Football Heading jokoekin burutzen ziren esku-hartzeek programa
‘tradizionalek’ baino emaitza hobeak zituzten, entrenamendu plana
ondo osatzeaz gain, 10 saioren buruan bien arteko aldaketa
esanguratsua baitzegoen emaitzei begiratuz. Alde batetik, Falls
Efificacy Scores delakoan emaitzak hobeak ziren ‘modernoekin’,
zutik egotean balantzeoa txikiagoa zen eta oreka dinamikoa ere hobetu
egiten zen (Skelton, 2011b).
Hori
gutxi balitz, Wiiarekin oso ondo pasatzen zutela aitortu zuten
ikasleek eta programan iraunkortasuna /adherentzia ia ezin hobea izan
zen, 13 parte-hartzaileetatik bakarrak utzi baitzuen (Skelton,
2011b).
Egia
esan, Wii-arekin izan dugun esperientzia, oso
ona izan da eta edadetuek oso ondo pasatzen dute jolas hauekin.
Hasieran esaten dute ez direla umeentzako jolas horietan ondo
moldatzeko gai izango, baina berehalakoan harrapatzen dute ideia eta
denbora luze egoten dira jolasten, gehiegi nekatuko diren ala ez
kezkatu gabe.
Dena
dela, teknologia ez da toki guztietara
iristen, horregatik,komenigarria da gure lan-esparru eta
komunikatzeko estilo tradizionala mantentzea eta teknologia ‘plus’
bat izatea.
Horregatik,
beraiekin hitz egin behar da erorketei buruz,
horrelako elkarrizketek eta solasaldiek gure kontzientzia eta
pentsamendua pizten baitute, eta hori erorketak ekiditeko lehenengo
pausua da (Skelton, 2011c). Gainera, pertsona bezala hobeto ezagutuko
ditugu eta hori ere garrantzitsua da erorketak ekiditeko.
Eta
teknologiarekin lotutako azken aholkua hauxe:
adi egon behar gara beraiek egiten dituzten ariketekin, askotan
beraien mailaz beste egiten baitute, oso gauza arriskutsua, inondik
inora ere.
Bibliografia
SKELTON,
D
Fall
prevention toolkit in acute care hospitals reduced falls but not
injury
[linean].
Profane, 2010eko azaroaren 30a. [Kontsulta: 2012-09-08].
http://profane.co/2010/11/30/fall-prevention-toolkit-in-acute-care-hospitals-reduced-falls-but-not-injury/
(Skelton, 2010)
SKELTON,
D
Using
an automated telephone system to record falls
[linean].
Profane, 2011ko martxoak 12 (a). [Kontsulta: 2012-09-08].
http://profane.co/2011/03/12/using-an-automated-telephone-system-to-record-falls/
(Skelton, 2011a)
SKELTON,
D Wii
fit and balance training with new technologies
[linean]. Profane, 2011ko (b) irailaren
7an. [Kontsulta: 2012-09-08]. (Skelton, 2011b)
http://profane.co/2011/09/07/wii-fit-and-balance-training-new-technologies/
by Dawn
SKELTON,
D Evaluating
and monitoring of progress in falls services [linean].
Profane, 2011ko uztailaren (c) 4an. [Kontsulta: 2012-09-08].
(Skelton, 2011c)
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina