2015(e)ko urtarrilaren 12(a), astelehena

Zure bizkarra zaindu (2)

Dagoeneko apur bat gehiago ulertu dugula bizkarraren inguruko teoria (ikus aurreko sarrera), badakigu bizkarra duen organorik garrantsitzuena bizkarrezurra dela horretan oinarritzen baita gure gorputz osoko sostengua eta gure orno-muinaren babesa.

Hurrengo argazkian ikus dezakegun moduan, bizkarrezurra orno izena duten "bloke" ezberdinez osatuta dago, eta horietako bakoitza gihar ezberdinez inguraturik eta babesturik dago.
Horregatik, gorputzeko beste edozein artikulazio edo gihar, hauek ere indartu eta landu behar ditugu. Horretarako, hezur hauek osatzen dituzten kurbetan fijatzea komeni zaigu, horrek lagunduko baikaitu bizkarrak duen alde ezberdinak ezberdintzen eta alde bakoitzeko ariketa motak egokitzen.

Nahiz eta teorian alde edota kurba asko ikus ahal ditugun, modu erraz eta ulergarri batean lantzeko, gu bi bakarrik ezberdinduko ditugu: goi-bizkarra eta behe-bizkarra.

Goi-bizkarra indartzeko, zaintzeko eta osasuntsu mantentzeko, alde hori erlaxatzeko ariketak landuko ditugu:
Goi-bizkarreko ariketekin bukatzeko, orno-zerbikalen luzaketa suabe batzuk egiten amaituko dugu:

Ondoren, behe-bizkarra landuko dugu ariketa ezberdin hauekin:


Zure bizkarra zaindu

Adina, lan mota, bakoitzak izan duen bizitza erritmoa, gure bizitzan zehar jaso behar izan ditugun pisuak, edota beste edozein kontu dela eta, jende asko bizkarreko mina pairatzen du. Egunerokotasunean, gure bizkarrak etengabe dabil lanean eta, horren ondorioz, arrunta da gainkargak edota minak sufritzea.

Berez, bizkarrak honetarako balio du:

  • Gorputza tente eusteko, eta bere mugimendua ahalbidetzeko.
  • Grabitate-zentroa finko mantentzen laguntzeko, geldirik zein mugitzen.
  • Orno-muina hezurren bilduki baten bidez babesteko.

Bere lana egin ahal izateko eta gorputzaren pisua eusteko, bizkarra sendoa izan behar da. Hori dela eta dago bizkarra hain hezur hauskaitz eta gihar indartsuez osatuta.

Horretaz gain, mugimendua ahalbidetzeko, bizkarrezurra malgua izan behar da. Horregatik, ezin da hezur handi eta tente bakarra izan, baizik eta 33 orno bereiz, bata bestearen gainean jarrita daudelarik eta muskulu zein ligamenduen sistema baten bidez sostengatua.  

Orno-muina babesteko ere, ornoek sistema berezi bat dute: haien erdian zulo bat, non muin hori iragaiten den.

Aipu gisa: bizkarrezurra aurretik ikusita, ornoak bikain lerrokatuta daudela ikus daiteke, bertikala osatuz. Hala ere, albotik ikusita, kurba batzuk osatzen dituzte. Antolaketa horrek, bertikalki jarritako edozein karga jasateko oso sendoa izatea ahalbidetzen du, malgutasuna eskaintzen baitio.

Karga hori, oso handia bada, kurbak behin-behinerako handitu daitezke, ornoak sufrituko duten presioa leuntzeko. Hori dela eta, herrialde batzuetan tradizionala zen kargak buruan garraiatzea. Horrela, grabitate-zentroa bizkarrezurraren ardatzean mantentzen zen, bizkarraren giharrei lan handia arinduz.

Bizkarra, hortaz, lerroan eta lotuta dauden hezur txiki horietaz osatua, oso organo sentikorra da bertan lesio bat izatekotan, oso arriskutsua izan daiteke, segun eta zein altueratan sufritu izana, ezgaitu geratu gaitzake eta.

Adindunen kasuan, guri gehien interesatzen zaigun atala denez, bizkarreko mina arrazoi askorengatik izan daiteke.

Gehien sufritzen ohi direnak hauek dira:

  • Bizkarrezurraren alterazio organikoa

    • Artrosia
    • Osteoporosia
    • Estenosi espinala

  • Geldi egoteak sortarazten duen bizkar giharren funtzionamendu desegokia

    • Gehiengoari arrazoi honengatik dute bizkarreko mina
    • Hori ekiditeko geldialdi luzeak saihestea eta ariketa egokiak egitea komeni da

65 urteko adindunen %90ak bigarren aukera sufritzen dutela balioztatu da. Albiste hona da hau, giharrak edozein adinetan berreskuratu zein entrenatu daitezkeela frogatu baitute egindako ikerketak.  Agurrek ere lortu dezakete entrenamendu programa egoki baten bitartez, bakoitzaren adinera eta osasun egoerara egokituz.

Zerk areagotzen du bizkarreko mina sufritzeko arriskua hirugarren adinean?

Egoera normaletan, bizkarraren funtzionamenduan parte hartzen duten gihar talde desberdinak, abdomena eta ornoen inguruko muskulatura, postura bat mantentzeko edota mugimenduan oreka mantentzeko haien artean koordinatzen dira. Koordinazio hau etengabe aritzen diren nerbio erreflexuen esku dago. Geldialdi luzeak gaitasun hori murrizten du, zerk modu desegokian edota ezorduan aritzea sortarazten duen, kontrakturak sortzea errazten.

Honengatik guztiagatik hain entzunda daukagu “adina” dela guk daukagun arazorik handiena, bizkarreko minari buruz ari garen bitartean. Adina dela kausa, adindun asko aldaketa batzuk pairatzen dituzte:

  • Masa muskularraren galera
    • Bizkarrean eta abdomenean indar gutxi
    • Gainkargak eta kontrakturak sufritzeko erraztasun handiagoa

  • Geldialdi fisikoa gero eta luzeagoa
  • Alterazio organikoa sufritzeko probabilitate gehiago

Adindunek, bizkarreko mina ekiditeko edota tratatzeko, zer ahal dute egin?

  • Geldialdia ekidin eta fisikoki aktibo mantentzen. Gogora ezazu ariketa fisikoa norberen erara egokitu behar duela, eta hoberen, ibiltzea, igeri egitea, bizikleta, … bezalako ariketa aerobikoak egingo bagenitu.
  • Higiene jarrera ezagutu eta betetzea.
  • Bizkarraren giharrak mantentzea.

Argi izan beharko genuke etsipena ez dela gomendagarria, adindunen min gehienak ongi tratatu baitaitezke eta zenbat eta beranduago hasi, tratamendua zaildu egiten baita. Hau da, bizkarreko mina normala dela  ustea eta ez tratatzea oker bat da, hoberena ahalik eta azkarren konpontzen saiatzea baita.