Edadetuek
botikekin duten harremana gorabeheratsua
izaten da, eta ez da beti soberan ona izaten, izan ere, askok
medikuen jarraibideak zehatz-mehatz ez jarraitzeko ohitura dute, gure
esperientziaren arabera, behintzat.
Gainera,
eta gure hitzaldietan askotan aipatzen dugun
bezala, kasu askotan erorketekin dute zerikusia botikek, horien
efektu sekundarioak direla eta. Hain juxtu, gure programako ikasleei,
hasi baino lehen, beraien erortzeko arriskua zein den jakiteko
Downton eskala pasatzen diegu, eta horko item bat botiken
kontsumoaren ingurukoa da.
Goazen,
baina, pixkanaka pixkanaka errealitate hau hobeto ulertzera Profane
Erorketak Ekiditeko Sare Europarrak kaleratutako zenbait
artikulurekin.
Castel
adituak zuzentzen zuen ikerketa batean,
laginaren parte ziren edadetuek hartzen zituzten botiken %78,5a
berrikusi zen, ondorenera sendagileek 41 aldatzeko gomendio egin
zituztelarik. Horietatik 10 burutu ziren bakarrik, hau da, %24,4a
soilik. Honek botikarien eta medikuen arteko harremana aldatu behar
dela ikusarazten digu, ikerketa honetan bien artean egin ziren 31
harremanetatik 14k erantzun baitzuten (%45a) eta 10ek soilik egin
baitzuten aldaketaren bat, hau da, herena (Skelton, 2012c).
Horrek
esan nahi du jende askok komeni ez zaizkion botikak hartzen dituela
eta sendagileen eta botikarien partetik erantzukizuna egon badagoela.
Bestalde,
bi mutur ikusi ditzakegu medikamentuekin izaten den jarrerarekin:
alde batetik gain-medikatzen direnak ditugu, eta bestetik, esandakoa
hartzen ez dutenak. Bada, azken hauek ere ez dute pozteko arrazoi
gehiegi, hauek bataz beste 1,1 erorketa izaten baitituzte urtero,
botikak hartzen dituztenek 0,7ko batazbestekoa dutelarik soilik
(Skelton, 2012c). Ondorioak zeuek atera.
Polifarmazia
lau edo botika gehiago hartzean datza eta zalantza izpirik gabe, bere
kalteak sortzen ditu, tartean, erorikoak. Hau honela, hainbat
erorketek ondorioztatu dute botikak ondo aztertzeak eta ahal den
neurrian hobera aldatzeak erorketak murrizten dituela. Halaber,
gaixotasun askok baino eragin handiago dute botika askok erortzerako
orduan. (Skelton, 2012b)
Finlandiako
ikerketa batek, medikamentuen arriskuak aztergai zituen batek,
alegia, polifarmazia 75 urtetik gorakoen artean heriotzaren
neurgarria izan zitekeela ondorioztatu zuen (Skelton, 2012b).
Itzul
gaitezen, bada, berriro ere erorketen
esparrura. Zein medikamenduk dakartzate erorketak? Bada, adi egon
zeren ondorengo hauek dira: antidepresiboak, terapia hasi eta
berehala psikotropikoak, antikolinergikoak eta sedagarriak dira
arriskutsuenak (Skelton, 2012b).
Horretaz
gain, lotarako den benzodiapezina, antipsikotikoak, hasieran
hipertentsiboak eta Parkinson gaitzareen
aurkakoak, antsietatearen aurkakoak eta hipnotikoak eta dementziaren
aurkakoak ere erortzeko arriskua areagotzen dute.
Hori
gutxi balitz, botika hauek denek insomnia eta dependentzia sortzen
dute (Skelton, 2012b), beraz, kontuz!
Halaber,
emakume postmenopausikoen egoera ez da
xamurra, izan ere, beraiek dira oro har erorketa gehien dituzten
pertsona-taldea, eta gainera, antiepileptikoak beraiengan duten
erortzeko eragina handiagoa da (Skelton, 2012b).
Botika
hipertentsiboei dagokionez eta aditu
berdinaren arabera, 25 eta 60 urte bitartekoentzat hauek hartzea,
grasa jaisteko botikez gain, erabakigarria izango da gerora
erortzerako orduan, hainbat ikerketek dioten bezalaxe
Bukatzeko,
psikotropikoen kopurua eta erorketa kopurua oso lotuta omen daude,
eta botika psikotropikoetan egin den eskuhartzeak erorketak %66an
murriztu ditzakeela ikusi da (Skelton, 2012b).
Esteka batzuk jarriko dizkizuegu botiken erabilera tentuz egiteko eta
gaia hobeto ulertzeko eta horrela emango diogu amaiera sarrera honi. Esteka hauek Dawn
Skelton adituak (2012a) eskaini dizkigu berak zuzentzen duen Profane
sarearen bitartez.
- https://www.dcri.org/trial-participation/the-beers-list
- http://www.medscape.com/viewarticle/762687_4
- http://www.nhs.uk/Conditions/Falls/Pages/MapofMedicinepage.aspx
- http://www.fallpreventiontaskforce.org/falls_medication.htm
- http://well.blogs.nytimes.com/2008/07/10/a-list-of-drugs-that-increase-falling-risk/?_php=true&_type=blogs&_r=0
Bibliografía
SKELTON, D Online resources on medications, older people and falls prevention? [linean]. Profane, 2012ko (a) martxoaren 20a. [Kontsulta: 2012-09-08]. http://profane.co/2012/03/20/online-resources-on-medications-older-people-and-falls-prevention/
SKELTON,
D Key
publications research on medications, polipharmacy and falls
prevention
[linean].
Profane, 2012ko (b) martxoaren 20a. [Kontsulta: 2012-09-08].
http://profane.co/2012/03/20/key-publications-research-on-medications-polypharmacy-and-falls-prevention/
SKELTON,
D Medications and falls prevention
interventions in practice [linean].
Profane, 2012ko (c) martxoaren 20a. [Kontsulta: 2012-09-08].
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina